Karaman ilinin bir ilçesidir. İlk çağlardaki durumu bilinmeyen Ayrancı'nın Hitit Devletininegemenliğinde kaldığı bilinmektedir. Daha sonra batıdan gelen Frigler tarafından M.Ö. 1200 yıllarında Hitit Devletinin yıkılmasından sonra M.Ö. 323 yıllarına kadar Tuvana Krallığı egemenliğinde kalmıştır. Tuvana Krallığının yıkılması ile önce Büyük İskenderindaha sonra da Romalılar, Bizanslar, Selçuklular ve Osmanlıların egemenliğinde kalmıştır.Halkın büyük çoğunluğu Avşar Türkmenlerindendir. 1903 yılında Kırım Türklerinin yerleştirilmesi ile Osmaniye adında bir köy kurulmuştur. Değişik evrelerden sonra bugünkü halini alan Ayrancı, şimdilerde Ereğli-Karaman karayolunun ortasından geçtiği ve gelişmeye çalışan bir ilçedir.
Konya Ereğli'ye 38 km Karaman merkeze 44 km mesafededir. Obruk deri peyniri, Ağızboğaz Köyünün koyun yoğurdu ve beyaz kirazının yanı sıra Böğecik köyünde yetişen "Tokaloğlu" kayısısı ile ünlüdür. Türkiye'nin en kurak coğrafi alanlarındandır. Geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Belli başlı köyleri: Ağızboğaz, Hüyükburun, Üçharman (Divle), Sarayköy, Dokuzyol, Karaağaç, Kaleköy, Çatköyü, Akpınar, Melikli, Kıraman, Sarayköy, Ambar, Böğecik, Berendi, Kavaközü ve Büyükkoraş köyleridir.
Ağızboğaz Köyü özellikle Tuvana Krallığı döneminde önemli bir mesire yeri ve av alanı olarak kullanılmıştır. Bugünkü "Saracık Yaylası" diye bilinen mevkide o dönemde avlanmaya çıkan Tuvana Kralının kaldığı küçük bir saray yapılmış ve adınıda "Saraycık" olarak buradan almıştır. Daha sonra halk arasında Saracık olarak söylene gelmiştir. Romalılar döneminde yakılmış yıkılmış olmasına rağmen azda olsa kalıntıları mevcuttur. Dağlarındaki bitki örtüsünün özelliğinden kaynaklanan yaylak alanlarında otlayan koyunların sütünden yapılan koyun yoğurdu aranan bir damak tadıdır. Ayrancı ilçe merkezine 16 km'dir.
BAŞYAYLA
Başyayla, Karaman'ın bir ilçesidir.
Torosların zirvesine yakın olup deniz seviyesinden 1300 m ile 1600 m arasında kurulmuştur. 1990 yılına kadar Ermenek'e bağlıyken, 1990 yılında kendisi de Karaman'nın bir ilçesi olmuştur. Bu ilçenin halkını Avşar Türkmenleri oluşturmaktadır. B. Karapınar, Üzümlü, Bozyaka ve Kışla Başyayla'nın köyleridir. Başköy mahallesi, Göztepe, Kirazlıyayla, Şirindere ve Yeni mahalle Başyayla'nın mahalleleridir. Karamanoğlu Mehmet Bey zamanında arıcılık yapma görevi verilen Türkmenlerin bu bölgeye yerleştirilmesiyle daha önceki döneme göre daha etkin bir rol almıştır. Sadece Anadolu Selçuklu Devleti zamanlarından tarihi eserler mevcuttur. Eski Roma Krallığı'ndan da kalma tarihi yer ve eserler vardır. Şu anki geçim kaynaklarından başlıcası Başyayla da üretilen 0900 onaylı halk arasında Salihli Napolyon Kirazı'dır, Elma Starking ve Golden ağırlıklıdır. Tarımla birlikte arıcılık sektörü de devam etmektedir ve yayla turizmi için elverişli bir beldedir.
ERMENEK
Ermenek, Karaman iline bağlı bir ilçedir. Kentin tarihteki adı Germenikopolis`tir. Kimi zamanlarda Ermenak (yükseklerde yaşayan yigit insanların ülkesi) olarak da anılan ilçe,Karamanoğulları Beyliği'ne başkentlik de yapmış olan ve nüfusunu Avşar Türkmenleri'nin oluşturduğu önemli bir yerleşim iken, bu beyliğin yıkılması ve ardından gelen Osmanlıdönemiyle birlikte, bir kasaba haline dönüşmüştür. Bugünkü merkez nüfusu 2008 sayımı ile 10,700 kadardır.
Dünyanın önemli mağaralarından biri olan Maraspoli'yi de içinde bulunduran ilçe, denizden oldukça yüksekte Göksu nehri kıyısında yerleşmiştir.
Bir görüşe göre Ermenek güzel yer anlamına gelir ve dünyada bir cennet varsa oranın da burası olduğu söylenir. Ermenekten 1700-1800'lü yıllarda Sinop Boyabat'a göçler olmuştur. Boyabat'ın Eğlence köyünde Kalay soyismiyle ve Ömer (Omarköy) Köyünde Hallaç soyismile mensup sülaleler buna örnek olarak verilebilir. Halen bu sülalenin ismi Karamanlar olarak anılmaktadır. Kalay ve Hallaç soyismine sahip bu boylar birbiri ile yakın akrabadırlar. Cumhuriyetin ilk yıllarında soyadı kanunun çıkmasıyla beraber bu yakın akrabalar, Kalay ve Hallaç olarak iki farklı soyismini almışlardır.
NUFUS : 30.361 DİR
İLÇENİN KÖYLERİ
KAZIMKARABEKİR
Kazımkarabekir (eski adı Gaferiyat olan), D-715 karayolu üzerinde Karaman'a 23,Konya'ya 76 km uzaklıkta, nüfusunun 2007 seçimlerine göre 3000 olarak belirlendiği, 1989 yılında Karaman'ın il olmasıyla ilçe statüsü kazanmış, halkının büyük kesimi tarım ve hayvancılıkla uğraşan ve Avşar Türkmenlerinin oluşturduğu, belediye başkanlığını M. Fevzi Sarı'nın yürüttüğü, çevrede 'Gasaba' ismiyle bilinen şirin ilçedir.
SARIVELİLER
Sarıveliler ilçesi Akdeniz Bölgesinin kuzeyinde Orta Torosların Güney yamaçlarındaGöksu havzasını kapsayan, Taşeli Platosunda yer alan ilçenin doğusunda Ermenek, kuzeydoğusunda Başyayla, kuzeyinde Taşkent, güneyinde Gazipaşa, güneybatısında Alanya ilçeleri ile çevrilidir. İlçe sınırları aynı zamanda Karaman-Konya ve Karaman-Antalya il sınırlarının bir kısmını oluşturmaktadır. İlçeye bağlı 1 belde ve 10 köy bulunmaktadır. Bunlar Göktepe Belediyesi ile Civler, Civandere, Çevrekavak, Uğurlu, Esentepe, Günder, Işıklı, Daran, KOçaşlı ve Dumlugöze köyleridir. İlçeye en yakın köy Çevrekavak, en uzak köy Dumlugöze köyüdür.
Tarihçe
İlçenin ilk kuruluşu ve yerleşim yeri oluşu hakkında elimizde kesin bir bilgi olmamakla beraber, Romalılar devrinde ilk yerleşim yeri olarak kurulmuş olabileceği tahmin edilmektedir. Ancak çevresinde bulunan tarihi kalıntılar ile Göktepe ve Uğurlu Körüstanlarındaki kabartmalar ve kaya mezarlarının incelenmesinden M.Ö. 2000 li yıllarda yerleşim yeri olarak kurulduğu tahmin edilmektedir. Karamanoğlu Beyliği zamanında Ermenek'e bağlı bir yerleşim yeri olmuştur ve Avşar Türkmenleri bu bölgeye yerleşmiştir. Selçuklu Sultanlarından Alaaddin Keykubat'ın Alanya'nın fethi sırasında Erenler Dağında ve Civandere köyümüzdeki At Meydanı mevkiinde konakladıkları rivayet olunmaktadır.
Osmanlı Devleti zamanında Ermenek'e bağlı bir yerleşim yeri olarak kalan ilçe, Cumhuriyetin kuruluşundan itibaren 1967 yılına kadar köy statüsünde olup, 1967 yılında Turcalar ve K. Karapınar köyleri ile Sarıveliler köyünün birleşmesi ile kasaba olmuş, 27 Mayıs 1990 tarihinde ise 3644 sayılı yasa ile İlçe olmuş, 30 Ağustos 1991 tarihinde İlçe Kaymakamının göreve başlaması ile İlçelik statüsüne kavuşmuştur. 2009 yılında yapılan yerel referandum ile Ortaköy ve Adiller Köyleri de İlçeye bağlanarak mahalle statüsüne kavuşmuştur.
ARAZİ YAPISI
İlçenin deniz seviyesinden yüksekliği ortalama olarak 1650 metre olup, bu yükseklik yaylalarda 1850 metreye kadar ulaşmaktadır. İlçe 343 km² lik bir alanı kaplamaktadır. Yerleşim olarak Orta Torosların eteklerinde kurulduğundan dolayı bölge dağlık olup, tarım arazileri ise kıt, yamaç arazilerde tarım yapılmaktadır. İlçeden Göksu ırmağının kolları geçmekte olup, bu çaylar derin vadiler oluşturmuştur. İlçenin tamamında %30 eğim bulunmaktadır
İKLİM
İLçenin tamamında karasal iklim hakimdir. Yazları oldukça sıcak ve kurak, kışları ise sert ve kar yağışlıdır. Kış aylarında bol kar yağışı olduğundan dolayı bol miktarda su kaynakları vardır. İklime dayalı olarak İlçe genelinde geniş orman arazileri bulunmakta olup, yine yaz aylarında İklime dayalı olarak Alanya, Gazipaşa, Anamur ilçelerinden aşiretler ilçe sınırları içerisinde bulunan Barcın Yaylasına yaylaya çıkmaktadır..
NUFUS
İlçenin 2000 yılı nüfus sayımına göre merkezde 6718, kasaba ve köylerde ise 14590 olmak üzere toplam 21308 nüfus bulunmaktadır. 343 km² alana sahip olan ilçede 1 km² ye 57 kişi düşmektedir Nüfus artış hızı ise İlçe merkezinde %25,07, köylerde ise %22,85 olup, ilçe genelinde ise %23,54 dür. Karışık kökenli nüfus bulunmamakta, tamamı Türkçe konuşmaktadır. Nüfus yoğunluğu bakımından, il içerisinde en yoğun nüfus bulunduran ilçedir. Nüfus artış hızı yüksek ve genç nüfusa sahiptir. Nüfusun % 50'si 21 yaşın altındadır.
TARIM
İlçede başta gelen tarımsal ürün "Elma"dır. Yoğun olarak Uğurlu ve Esentepe Köylerinde yetiştiriciliği yapılır. Elmayı, ceviz ve son yıllarda yetiştiriciliği hızla artan kiraz takip etmektedir. Taşeli yöresinde son turfanda kiraz Sarıveliler ilçesinden temin edilebilir.
